De Verhalen
edurende de vierhonderdjarige aanwezigheid in deze contreien is de familie overal verspreid geraakt. Van Brussel tot Brugge, van Gent tot Aachen en van Limburg tot Noord-Frankrijk. Elk van deze locaties draagt een eigen verhaal met zich mee, op sommige plaatsen alleen nog door overlevering, op andere door voortdurende fysieke aanwezigheid.
De diaspora vanuit Brussel werd aangestuurd door 3 oorzaken; huwelijk, openbaar ambt en religieuze geloften. Waar Juan Alexandro Arrazola de Oñate in 1599 in Brussel aankwam met niet veel meer dan zijn naam, doorliepen zijn nakomelingen eerst belangrijke ambtelijke en religieuze posten doorheen het Land alvorens ook door te stoten naar het feodale stelsel.
erschillende leden van de familie hebben voor 1794 ambtelijke en religieuze functies uitgeoefend in o.a. Brussel, Brugge, Gent, Lier, Aachen, Groot-Bijgaarden en Valkenburg.
In de uitoefening van deze functies maakte men vaak deel uit van een raad of college. En in tijden waarin het huwelijk in de eerste plaats een middel was tot consolidatie van eigendom, macht en aanzien, mag het niet verbazen dat huwelijken van kinderen vaak gebeurden binnen de families die deze raden bevolkten.
Deze allianties zorgden ook voor een continue rotatie van landgoederen binnen deze families. Waar heerlijkheden via mannelijke huwelijken de familie binnenkwamen, gingen ze langs vrouwelijke uithuwelijking ook weer naar buiten. Bij de val van het Ancien Régime hebben we Heren en Vrouwen Arrazola de Oñate in eigen naam geweten te Gomont, Tyberchamps, La Motte, Monswalle, Zuydcote, Ten Torre, Peuteghem, Binderveld, Libertange en Meldert.
aar ook via de vrouwelijke lijnen hebben de Arrazola’s zich wijd verspreid. Zo deelden de Heren van Betekom, Rivière, Limminghe, Olmen, Bouchet, Fleschière, Bouverie, Willecom en Spirenbourg tegen 1794 allemaal wat Arrazola in hun bloed.
Helaas is het familiaal archief volledig verloren geraakt, in tegenstelling tot dat van gelijkaardige families uit dezelfde periode. Het was al deels verspreid langs verschillende takken, maar is vanop het kasteel te Meldert door opeenvolgende erfenissen en twee wereldoorlogen bijna volledig verdwenen. Alleen officiële aktes, briefwisseling en geschiedschrijving zijn bewaard gebleven. Ze zijn te vinden in het Rijksarchief of Koninklijke Bibliotheek in Brussel.