De Hoofdstad

Het centrum van de macht.
B

russel is steeds een belangrijke stad geweest voor de familie Arrazola de Oñate. Niet enkel was het de locatie van bijna alle dopen, huwelijken en begrafenissen, ook residentieel en professioneel kan men Brussel als rode draad zien doorheen het leven van de familie.

In 1599 arriveert een jonge Juan Alexandro Arrazola de Oñate in Brussel in het gevolg van de Infante Isabella. Welke functie hij aanvankelijk uitoefent is niet geweten. Wel geweten is dat zijn oudere broer, Bernabé, secretaris was van Koning Filips II & III in Madrid, en dat na Isabella’s huwelijk met Albrecht van Oostenrijk Juan Alexandro op de loonlijsten van de hofhouding verschijnt als kamerheer.

Uitzonderlijk was dat Isabella en Albrecht na hun huwelijk een hofhouding deelden. Isabella’s personeel werkte dus evengoed voor Albrecht. We zien dat Juan Alexandro na een tijd vooral door Albrecht betaald wordt. Hij eindigt als persoonlijk secretaris van de Aartshertog.

O

ok Juan’s zoon, Jean Jacques Arrazola de Oñate, zet de Brusselse lijn verder. Hij is er Hoofdopzichter van de Provincie Henegouwen, Koninklijk Hofmeester van de Domeinen en Financiën der Nederlanden en, meest belangrijk, persoonlijk secretaris en raadgever van Aartshertog Leopold-Wilhelm van Oostenrijk.

In de uitoefening van deze functie werkt Jean-Jacques zich op tot een spilfiguur in de nationale politiek. Samen met de graaf von Schwarzenberg en markies van Lede vormt Jean-Jacques een kring van gunstelingen rond Leopold-Wilhelm.

Tegen 1650 heeft de invloed van deze kliek zijn hoogtepunt bereikt. Gaspar de Bracamonte, Graaf van Peñaranda en lid van de Spaanse Raad van State, stuurt vanaf 1649 op geregelde basis verslagen naar de Spaanse Koning. Hoe langer hoe meer hekelt hij Leopolds autocratische manier van regeren. Ook de kliek moet het ontgelden. Op 19 maart 1653 geeft de Spaanse Koning formeel het bevel deze 3 personen van het Hof te ontslaan.

Leopold protesteert tegen de beledigingen aan het adres van zijn hof en vraagt op zijn beurt Wenen om raad. Na enige tijd geeft hij toe, maar ontslaat uiteindelijk alleen de Duitse edelman. Jean-Jacques wordt na zijn overlijden met veel luister begraven in de Sint-Michiel en Sint-Goedelekathedraal te Brussel waar zijn grafsteen vandaag nog steeds (deels) te zien is.

Intermezzo: Naamgeving

Wij beschrijven hem als Jean-Jacques Arrazola de Oñate omdat het de schrijfwijze is die de latere (Franstalige) geschiedschrijving heeft overgenomen. Het was daarnaast ook gebruikelijk dat met een naam nogal “flexibel” werd omgesprongen; men zal niet snel een consequente officiële neerschrijving vinden.

Het is niet ondenkbaar dat Jean-Jacques werd geboren met een Spaans-Engelse naam -één deel van zijn Spaanse vader en één deel van zijn Engelse moeder- Juan Jacob Arrazola de Oñate.  Dat hij uiteindelijk begraven werd als Iohañ (Johan) Arrazola de Oñate mag niet verbazen na een leven lang dienst aan de Oostenrijkse Habsburgers.

D

e invloed van de familie Arrazola de Oñate op het politieke leven midden 17de eeuw lag niet enkel bij Jean-Jacques. Ook zijn broers en zuster zaten erg dicht bij de punten van macht en invloed: de Sint-Michiel en Sint-Goedelekathedraal, het Rekenhof en de Geheime Raad. Via de huwelijken van Jean-Jacques en Anna treedt de familie Arrazola ook toe de grootste groep Vlaamse handelaars van die tijd. De onderling volledig verweven families van Bomberghe, de Renialme, de Cordes, de Robiano en Snellinck vormen samen wereldwijd de op één na grootste import naar Italië.

En hoewel de volgende generatie minder betrokken is bij het bestuur, zien we de invloed terug in de huwelijken. De overlevende dochters worden bijvoorbeeld Barones van Steenput, Gravin van Limminghe, Markiezin van Montpouillan en Bouchet.

Vooral Anne-Isabelle Arrazola de Oñate, gravin van Limminghe, drukt haar stempel op de verdere geschiedenis van de familie. Samen met haar echtgenoot, Charles van den Berghe (graaf) de Limminghe, koopt zij eind 1695 een door bombardementen vernield herenhuis in Brussel. Op 3 maart 1696 sluit de graaf een akkoord met een meesterschrijnwerker en op het einde van de maand met een meestermetselaar voor de bouw van een nieuwe grote woning.

Het prestigieuze herenhuis moet meteen het belangrijkste van de hele wijk geweest zijn. In de loop van de volgende jaren betaalt de graaf immers de meeste belastingen. Op 1 augustus 1697 trouwt Anne-Isabelles eenentwintigjarige nicht, Gratiane Françoise Arrazola de Oñate, er met de tweeëntachtigjarige Markies van Montpouillan. Het oorspronkelijke gebouw wordt doorheen de volgende jaren aangepast aan veranderende smaken en functies. Vandaag huist het Brussels Hoofdstedelijk Parlement er.

Naar alle waarschijnlijkheid ging het aanvankelijk om een gebouw met twee verdiepingen, links voorafgegaan door een minder hoge vleugel met de eretrap, de paardenstallen en de koetsenstalling. De koer was van de rechtsgelegen eigendommen gescheiden door een grote muur. Waarschijnlijk stond aan die zijde het huidige voorgebouw met de diensttrap er nog niet. Aan de straatzijde was de koer afgesloten door een muur of een minder belangrijke constructie. In het midden bevond zich een portiek waar de koetsen doorheen konden.

Binnenin is de schikking nauwelijks veranderd en men kan dit duidelijk volgen dankzij het uiterst verzorgde stucwerk en de elegantie van de schoorstenen. Twee grote salons zijn aan de kant van de koer gelegen en twee grote kamers aan de tuinzijde. Die laatste twee worden verbouwd in de tweede helft van de negentiende eeuw. Een klein cirkelvormig salon, gelegen op het uiteinde aan het Oud-Korenhuis, wordt ingericht naast het zogenaamde Salon van de Ambassadeurs, terwijl de decoratie van de andere ruimte grondig wordt gewijzigd. Later wordt dat het Koninklijk Salon.

Het Hôtel de Limminghe wordt in 1763 verkocht aan notarisfamilie De Nuewens. De relatie Arrazola de Oñate-van den Berghe de Limminghe blijft echter tot in de 20ste eeuw bestaan; we tellen een totaal van zes huwelijken, waaronder drie(!) in dezelfde lijn.

Contacteer Ons

Heeft u zelf nog bijkomende vragen of informatie? Neem dan via dit formulier contact met ons op!

Not readable? Change text. captcha txt